Studio Herinner
An itinerant studio
Through 2025, you will encounter Studio Herinner (which translates to Studio Remember) throughout Brabant (and perhaps beyond). With Studio Herinner, we are traveling the province to find out what “remembering” and “remembrance” mean to Brabanders today and what it means to you. We are looking for your stories, thoughts, opinions and the questions you have.
What does remembering mean to you?
That’s the question Studio Herinner is asking both online and physically. We are going to explore this question over the next few years by talking about it. In all kinds of ways, in all kinds of places and with as many people as possible. We think that will produce impressive moments, encountering problems and experiencing special encounters. Are or do you know someone with a special story or event? Are you curious about Studio Herinner and the program of Brabant Herinnert? Or do you think the Studio should visit you or your club? Then email studio@brabantherinnert.nl.
At the end of Studio Herinner’s journey, all those histories, thoughts and conversations tell a story of Brabant that remembers. A little bit of every man for himself and a little bit of all of us.
Studio Herinner is the communication platform of Brabant Herinnert. In it we work, in dialogue with partners, stakeholders and especially the public, on the question of remembering. We want to experience the process together and share it together. Studio Herinner is as much an idea as an actual place; symbolic of the work and collaboration that the new commemoration and remembering calls for. Studio Herinner gives context to personal stories and using those stories to put together an answer to the question: what is this remembering for you? And what can remembering World War II mean, in view of the present? It is a path to your own story. We explore further around the stories; how we now remember the past and how retrieving the memory itself, the event of the time, is an active act. And what you want and can do with it afterwards. Because to keep the memory of, and commemoration of, World War II alive, we must find, name and live relevance and urgency in the here and now. Especially since we live with the testimonies of a European war in our backyard.
Mijn oma groeide op in een tuindersgezin met glazen kassen. Op een nacht stonden duitse soldaten voor de deur van het huis van mijn oma, zij was toen nog 11. De soldaten waren op zoek naar haar broer, die ze naar duitsland wilde sturen om daar te werken. Haar broer was ongemerkt uit het huis gevlucht om zich te verstoppen. Hij was zo in shock dat hij niet doorhad dat zich in een kist met oud glas van de kassen had verstopt.
Femke van Heijningen
#studioherinner #herinnering #tweedewereldoorlog #vluchten
Mijn oma groeide op in een tuindersgezin met glazen kassen. Op een nacht stonden duitse soldaten voor de deur van het huis van mijn oma, zij was toen nog 11. De soldaten waren op zoek naar haar broer, die ze naar duitsland wilde sturen om daar te werken. Haar broer was ongemerkt uit het huis gevlucht om zich te verstoppen. Hij was zo in shock dat hij niet doorhad dat zich in een kist met oud glas van de kassen had verstopt.
Femke van Heijningen
#studioherinner #herinnering #tweedewereldoorlog #vluchten
Mijn opa was een jong jongetje tijdens het einde van de Tweede Wereldoorlog, toen nazi-Duitsland langzamerhand steeds meer onder druk werd gezet door de geallieerden. Het was 1944 toen bij hem in het dorp in Zwijndrecht geruchten rondgingen van nazi`s die overal spullen kwamen stelen. Waaronder fietsen, die in die tijd heel kostbare bezittingen waren - het soort cadeau dat je kreeg na het afronden van je hogere opleiding.
Samen met zijn vader, moeder en de rest van het gezin zat mijn opa, 8 jaar oud, achter het tuiniershuis op de werf, toen er twee bewapende nazi`s het erf op kwamen lopen. Mijn opa wist dat ze langskwamen om hen te bedreigen en spullen te stelen, en dacht instinctief aan de schuur achter het huis, waar de fietsen van het gezin stonden opgeborgen. Hij rende naar de schuur, draaide de deur op slot en wierp de sleutel lukraak in de bosjes in de tuin. Zonder zich nog te beseffen wat hier de consequenties van hadden kunnen zijn. Zijn ouders wisten van niets. Toen de soldaten hen commandeerden hun fietsen te pakken kreeg zijn vader, bedreigd met geweren, de deur niet open, en het sleuteltje was nergens te vinden. Mijn opa vermoedt dat het jonge, onervaren soldaten waren, want ze zetten hun bedreigingen niet door en schoten niet.
Zonder fietsen verlieten ze het erf. Het sleuteltje werd nooit meer gevonden, en mijn opa heeft zijn actie nooit aan zijn ouders opgebiecht.
#studioherinner #herinnering #tweedewereldoorlog #familiegeschiedenis #oorlogsverhalen
Mijn opa was een jong jongetje tijdens het einde van de Tweede Wereldoorlog, toen nazi-Duitsland langzamerhand steeds meer onder druk werd gezet door de geallieerden. Het was 1944 toen bij hem in het dorp in Zwijndrecht geruchten rondgingen van nazi`s die overal spullen kwamen stelen. Waaronder fietsen, die in die tijd heel kostbare bezittingen waren - het soort cadeau dat je kreeg na het afronden van je hogere opleiding.
Samen met zijn vader, moeder en de rest van het gezin zat mijn opa, 8 jaar oud, achter het tuiniershuis op de werf, toen er twee bewapende nazi`s het erf op kwamen lopen. Mijn opa wist dat ze langskwamen om hen te bedreigen en spullen te stelen, en dacht instinctief aan de schuur achter het huis, waar de fietsen van het gezin stonden opgeborgen. Hij rende naar de schuur, draaide de deur op slot en wierp de sleutel lukraak in de bosjes in de tuin. Zonder zich nog te beseffen wat hier de consequenties van hadden kunnen zijn. Zijn ouders wisten van niets. Toen de soldaten hen commandeerden hun fietsen te pakken kreeg zijn vader, bedreigd met geweren, de deur niet open, en het sleuteltje was nergens te vinden. Mijn opa vermoedt dat het jonge, onervaren soldaten waren, want ze zetten hun bedreigingen niet door en schoten niet.
Zonder fietsen verlieten ze het erf. Het sleuteltje werd nooit meer gevonden, en mijn opa heeft zijn actie nooit aan zijn ouders opgebiecht.
#studioherinner #herinnering #tweedewereldoorlog #familiegeschiedenis #oorlogsverhalen
Ik heb nooit met mijn opa kunnen spreken over de oorlog, maar via wat hij hierover tegen mijn moeder heeft verteld heb ik toch een inzicht kunnen krijgen in wat hij heeft meegemaakt. Mijn moeder vertelde mij in mijn jeugd over het verhaal hoe mijn opa op zijn 17e aan dwangarbeid in een Duitse fabriek is ontkomen. Tijdens de bezetting van Nederland zocht Duitsland naar arbeiders om in hun fabrieken te werken. In het begin gebeurde dit op vrijwillige basis, maar richting het einde van de oorlog werden Nederlandse jonge mannen onder dwang naar Duitsland gestuurd. Hiervoor gingen de Duitsers in heel Nederland langs de deuren. De Nederlandse jonge mannen vonden slimme manieren om hieraan te ontkomen. Zo ook mijn opa. Toen de Duitsers binnenkwamen speelde mijn overgrootmoeder Duitse liedjes op de piano om ze af te leiden tijdens het doorzoeken van de woning. Mijn opa had een korte broek aangetrokken en speelde met speelgoed. Hierdoor dachten de Duitse soldaten dat hij nog te jong was om mee te nemen. In die tijd hadden namelijk alleen kinderen een korte broek aan.
Aan de ene kant is dit een mooi verhaal, omdat mijn opa uiteindelijk nooit in Duitsland heeft hoeven werken. Maar het brengt ook gevoelens van onmacht mee. Dat je zomaar op een trein naar Duitsland gezet kan worden. Zeker omdat de oudere broer van mijn opa niet aan de dwangarbeid is ontkomen.
#studioherinner #herinnering #dwangarbeid #tweedewereldoorlog #herinneren
Ik heb nooit met mijn opa kunnen spreken over de oorlog, maar via wat hij hierover tegen mijn moeder heeft verteld heb ik toch een inzicht kunnen krijgen in wat hij heeft meegemaakt. Mijn moeder vertelde mij in mijn jeugd over het verhaal hoe mijn opa op zijn 17e aan dwangarbeid in een Duitse fabriek is ontkomen. Tijdens de bezetting van Nederland zocht Duitsland naar arbeiders om in hun fabrieken te werken. In het begin gebeurde dit op vrijwillige basis, maar richting het einde van de oorlog werden Nederlandse jonge mannen onder dwang naar Duitsland gestuurd. Hiervoor gingen de Duitsers in heel Nederland langs de deuren. De Nederlandse jonge mannen vonden slimme manieren om hieraan te ontkomen. Zo ook mijn opa. Toen de Duitsers binnenkwamen speelde mijn overgrootmoeder Duitse liedjes op de piano om ze af te leiden tijdens het doorzoeken van de woning. Mijn opa had een korte broek aangetrokken en speelde met speelgoed. Hierdoor dachten de Duitse soldaten dat hij nog te jong was om mee te nemen. In die tijd hadden namelijk alleen kinderen een korte broek aan.
Aan de ene kant is dit een mooi verhaal, omdat mijn opa uiteindelijk nooit in Duitsland heeft hoeven werken. Maar het brengt ook gevoelens van onmacht mee. Dat je zomaar op een trein naar Duitsland gezet kan worden. Zeker omdat de oudere broer van mijn opa niet aan de dwangarbeid is ontkomen.
#studioherinner #herinnering #dwangarbeid #tweedewereldoorlog #herinneren
Mijn eerste herinnering aan vrijheid is een verhaal dat mijn vader mij al vertelt vanaf jonge leeftijd. Zijn oom was tijdens de Tweede Wereldoorlog gedeporteerd om te werken in een werkkamp. Hij is daaruit gevlucht, helemaal aan het einde van de oorlog. Dat was mijn eerste verhaal over vrijheid, dus dat vond ik wel heel mooi.
Het verhaal betekent voor mij veel over doorzettingsvermogen. In tijden wanneer het moeilijk is toch echt doorzetten. Ja, volhouden bij moeilijke situaties. Soms loop ik ergens tegenaan en dan denk ik toch wel een beetje bij mezelf: `nou, als mijn oom uit Litouwen terug kon lopen om vrij te zijn, dan kan ik ook even doorzetten om verder te komen.` En dat ja, dat helpt. Die gedachte helpt mij soms wel, gewoon omdat het ook hoop geeft en waarschuwt voor wat er is gebeurd. En ik denk dat dat heel belangrijk is om door te geven aan de volgende generaties.
Marc
#herinnering #studioherinner #tweedewereldoorlog #vrijheid #doorzettingsvermogen #volhouden #vluchten
Mijn eerste herinnering aan vrijheid is een verhaal dat mijn vader mij al vertelt vanaf jonge leeftijd. Zijn oom was tijdens de Tweede Wereldoorlog gedeporteerd om te werken in een werkkamp. Hij is daaruit gevlucht, helemaal aan het einde van de oorlog. Dat was mijn eerste verhaal over vrijheid, dus dat vond ik wel heel mooi.
Het verhaal betekent voor mij veel over doorzettingsvermogen. In tijden wanneer het moeilijk is toch echt doorzetten. Ja, volhouden bij moeilijke situaties. Soms loop ik ergens tegenaan en dan denk ik toch wel een beetje bij mezelf: `nou, als mijn oom uit Litouwen terug kon lopen om vrij te zijn, dan kan ik ook even doorzetten om verder te komen.` En dat ja, dat helpt. Die gedachte helpt mij soms wel, gewoon omdat het ook hoop geeft en waarschuwt voor wat er is gebeurd. En ik denk dat dat heel belangrijk is om door te geven aan de volgende generaties.
Marc
#herinnering #studioherinner #tweedewereldoorlog #vrijheid #doorzettingsvermogen #volhouden #vluchten
De eerste dag in Krakau was al meteen indrukwekkend. We kregen een rondleiding en hoorden verhalen over hoe het voor Polen was tijdens en na de oorlog. Wat me het meest raakte, was hoe lang de sporen van de oorlog zichtbaar zijn gebleven in Polen, in tegenstelling tot Nederland, waar alles snel weer werd opgebouwd. Het idee dat het aantal mensen dat van Krakau naar Auschwitz werd gestuurd vergelijkbaar was met het aantal Nederlanders, was schokkend. Mensen hadden na de oorlog in Polen bonnen nodig voor voedsel en het land werd opgedeeld. Daarnaast was er veel materiële schaden door gevechten, maar ook omdat er tijdens de oorlog doelbewust cultureel erfgoed werd opgeblazen. Wat dus ook helemaal opgebouwd moest worden.
We liepen door Auschwitz met een gids. Op een gegeven moment stonden we bij een maquette. De maquette toonde zowel de gaskamers als de mensen die nietsvermoedend in de rij stonden, denkend dat ze naar de douche gingen. Het beeld van die mensen, blij en onwetend, maakte me heel verdrietig. Het besef dat ik op dezelfde plek stond als zij, maar met de kennis van wat hen te wachten stond, was heel indrukwekkend en viel heel zwaar.
Ik vond het ook indrukwekkend om een muur met allemaal foto`s van de gezichten te zien, dit waren mensen die daar waren overleden. Ik vond dit erg aangrijpend, omdat je er dan echt een beeld bij krijgt. Je zag hoe die mensen eruit zagen in plaats van dat je alleen een naam ziet.
#studioherinner #krakau #tweedewereldoorlog #auschwitz #polen #herinnering #excursie
De eerste dag in Krakau was al meteen indrukwekkend. We kregen een rondleiding en hoorden verhalen over hoe het voor Polen was tijdens en na de oorlog. Wat me het meest raakte, was hoe lang de sporen van de oorlog zichtbaar zijn gebleven in Polen, in tegenstelling tot Nederland, waar alles snel weer werd opgebouwd. Het idee dat het aantal mensen dat van Krakau naar Auschwitz werd gestuurd vergelijkbaar was met het aantal Nederlanders, was schokkend. Mensen hadden na de oorlog in Polen bonnen nodig voor voedsel en het land werd opgedeeld. Daarnaast was er veel materiële schaden door gevechten, maar ook omdat er tijdens de oorlog doelbewust cultureel erfgoed werd opgeblazen. Wat dus ook helemaal opgebouwd moest worden.
We liepen door Auschwitz met een gids. Op een gegeven moment stonden we bij een maquette. De maquette toonde zowel de gaskamers als de mensen die nietsvermoedend in de rij stonden, denkend dat ze naar de douche gingen. Het beeld van die mensen, blij en onwetend, maakte me heel verdrietig. Het besef dat ik op dezelfde plek stond als zij, maar met de kennis van wat hen te wachten stond, was heel indrukwekkend en viel heel zwaar.
Ik vond het ook indrukwekkend om een muur met allemaal foto`s van de gezichten te zien, dit waren mensen die daar waren overleden. Ik vond dit erg aangrijpend, omdat je er dan echt een beeld bij krijgt. Je zag hoe die mensen eruit zagen in plaats van dat je alleen een naam ziet.
#studioherinner #krakau #tweedewereldoorlog #auschwitz #polen #herinnering #excursie
Geschiedenis was nooit mijn sterkste vak. Al die datums en namen die ik moest onthouden, het was gewoon niet mijn ding. Maar verhalen, echte persoonlijke verhalen, die konden me altijd raken. Daarom koos ik voor de studiereis naar Krakau en Auschwitz. Het leek me een bijzondere kans om geschiedenis echt te beleven, in plaats van het alleen maar uit boeken te leren.
Op de tweede dag bezochten we Auschwitz. Een overlevende, Stefania, vertelde ons haar verhaal. Ze vertelde dat weinig overlevenden hun verhaal delen omdat het te zwaar is om te vertellen. Ze vertelde over de verschrikkingen die ze had meegemaakt, hoe de kleding van haar moeder werd verscheurd om luiers te maken voor haarzelf als baby. Haar verhaal was heel aangrijpend. Stefania herinnerde zich niets meer zelf, maar haar moeder had haar het verteld toen haar kleinkind haar moeder moest interviewen voor school. Hierdoor is haar moeder gaan vertellen en kan Stefania het verhaal voort vertellen. Het idee dat er als baby een nummer op haar bovenbeen werd getatoeëerd, vond ik heel heftig.
Wat me het meest raakte was een kamer vol met spullen van de mensen die in Auschwitz hebben gezeten. Cijfers en aantallen lezen is één ding, maar de stapels spullen laten het echt doordringen. Bij het zien van deze stapels besefte ik echt hoeveel mensen er slachtoffer zijn geworden.
Bij ons thuis hebben we nooit echt over de oorlog gepraat. Ik heb er geen verhalen over van mijn eigen familie, maar de opa van mijn vriend vertelde ooit dat hij als kind in zijn broek had gepoept van angst toen Duitse soldaten langs marcheerden. Een Duitse soldaat hielp zijn moeder hem te beschermen terwijl ze zijn broek verschoonde.
Het zijn die persoonlijke verhalen die de oorlog voor mij tastbaar maken. Ik begrijp ook dat niet elke leerling uit zichzelf in boeken duikt om feitjes te leren. Als toekomstige docent wil ik het anders aanpakken. Ik wil leerlingen nieuwsgierig maken door bijvoorbeeld te vragen wat ze op een afbeelding zien en hen vervolgens te laten onderzoeken wat het verhaal erachter is.
Rowena Bertens
#studioherinner #herinneren #memories #auschwitz #tweedewereldoorlog #dagboek
Geschiedenis was nooit mijn sterkste vak. Al die datums en namen die ik moest onthouden, het was gewoon niet mijn ding. Maar verhalen, echte persoonlijke verhalen, die konden me altijd raken. Daarom koos ik voor de studiereis naar Krakau en Auschwitz. Het leek me een bijzondere kans om geschiedenis echt te beleven, in plaats van het alleen maar uit boeken te leren.
Op de tweede dag bezochten we Auschwitz. Een overlevende, Stefania, vertelde ons haar verhaal. Ze vertelde dat weinig overlevenden hun verhaal delen omdat het te zwaar is om te vertellen. Ze vertelde over de verschrikkingen die ze had meegemaakt, hoe de kleding van haar moeder werd verscheurd om luiers te maken voor haarzelf als baby. Haar verhaal was heel aangrijpend. Stefania herinnerde zich niets meer zelf, maar haar moeder had haar het verteld toen haar kleinkind haar moeder moest interviewen voor school. Hierdoor is haar moeder gaan vertellen en kan Stefania het verhaal voort vertellen. Het idee dat er als baby een nummer op haar bovenbeen werd getatoeëerd, vond ik heel heftig.
Wat me het meest raakte was een kamer vol met spullen van de mensen die in Auschwitz hebben gezeten. Cijfers en aantallen lezen is één ding, maar de stapels spullen laten het echt doordringen. Bij het zien van deze stapels besefte ik echt hoeveel mensen er slachtoffer zijn geworden.
Bij ons thuis hebben we nooit echt over de oorlog gepraat. Ik heb er geen verhalen over van mijn eigen familie, maar de opa van mijn vriend vertelde ooit dat hij als kind in zijn broek had gepoept van angst toen Duitse soldaten langs marcheerden. Een Duitse soldaat hielp zijn moeder hem te beschermen terwijl ze zijn broek verschoonde.
Het zijn die persoonlijke verhalen die de oorlog voor mij tastbaar maken. Ik begrijp ook dat niet elke leerling uit zichzelf in boeken duikt om feitjes te leren. Als toekomstige docent wil ik het anders aanpakken. Ik wil leerlingen nieuwsgierig maken door bijvoorbeeld te vragen wat ze op een afbeelding zien en hen vervolgens te laten onderzoeken wat het verhaal erachter is.
Rowena Bertens
#studioherinner #herinneren #memories #auschwitz #tweedewereldoorlog #dagboek
Mijn opa, Toon, wilde in de Tweede Wereldoorlog absoluut niet naar Duitsland worden gestuurd om daar in fabrieken munitie te maken. Daarom vluchtte hij uit zijn ouderlijk huis en dook onder in het dorp Soerendonk. Daar verbleef hij enige tijd op een boerderij bij een familie die hem onderdak en voedsel bood.
De Duitsers zochten actief naar onderduikers, waardoor hij uiteindelijk de bossen in moest vluchten. Op een gegeven moment werd hij toch gevangen genomen en vastgezet op het politiebureau in Budel. Diezelfde nacht nog opende iemand zijn celdeur en zei dat hij snel moest vluchten. Hij wist niet wie deze persoon was en waarom hij dit deed, maar hij volgde het advies en ontsnapte.
Kort na de Tweede Wereldoorlog moesten mannen van zijn leeftijd in dienstplicht vechten in toenmalig Nederlands-Indië. Daar maakte hij de oorlog echt mee aan het front. Deze periode heeft hem, voor zover wij weten, de meeste schade toegebracht in de vorm van trauma’s. De gebeurtenissen daar speelden een rol in de rest van zijn leven. Hij vertelde later dat de knallen van vuurwerk herinneringen opriepen aan deze periode uit zijn leven.
Luuk
#studioherinner #tweedewereldoorlog #herinnering #trauma #oorlog
Mijn opa, Toon, wilde in de Tweede Wereldoorlog absoluut niet naar Duitsland worden gestuurd om daar in fabrieken munitie te maken. Daarom vluchtte hij uit zijn ouderlijk huis en dook onder in het dorp Soerendonk. Daar verbleef hij enige tijd op een boerderij bij een familie die hem onderdak en voedsel bood.
De Duitsers zochten actief naar onderduikers, waardoor hij uiteindelijk de bossen in moest vluchten. Op een gegeven moment werd hij toch gevangen genomen en vastgezet op het politiebureau in Budel. Diezelfde nacht nog opende iemand zijn celdeur en zei dat hij snel moest vluchten. Hij wist niet wie deze persoon was en waarom hij dit deed, maar hij volgde het advies en ontsnapte.
Kort na de Tweede Wereldoorlog moesten mannen van zijn leeftijd in dienstplicht vechten in toenmalig Nederlands-Indië. Daar maakte hij de oorlog echt mee aan het front. Deze periode heeft hem, voor zover wij weten, de meeste schade toegebracht in de vorm van trauma’s. De gebeurtenissen daar speelden een rol in de rest van zijn leven. Hij vertelde later dat de knallen van vuurwerk herinneringen opriepen aan deze periode uit zijn leven.
Luuk
#studioherinner #tweedewereldoorlog #herinnering #trauma #oorlog
Mijn opa, Ruud, was 6 jaar oud toen de Tweede Wereldoorlog begon. Zijn vader schreef de iconische oproep `STAAK!!! STAAK!!! STAAK!!!` tijdens de Februaristaking. In 1943 werd hij gearresteerd en ter dood veroordeeld, waardoor hij zijn gezin moest achterlaten.
Mijn opa heeft zijn vader nooit meer kunnen spreken na zijn arrestatie en mocht hem ook niet bezoeken in de gevangenis. Kort nadat Lou werd gefusilleerd, vertelde mijn opa`s moeder het nieuws aan haar kinderen, maar voor Ruud was dit geen verassing. Lou had op de ochtend van zijn executie nog snel een afscheidsbrief geschreven aan zijn gezin. Deze brief las Ruud, op negen jarige leeftijd, zelf. Zijn moeder had liever gewacht, maar het verdriet was te groot. In de afscheidsbrief schreef Lou onder andere dat hij ondanks de bezetting een gelukkige tijd had met zijn dierbaren.
De oorlog duurde daarna nog twee jaar, en het verwerken van het verlies van zijn vader kwam pas veel later. Mijn opa schreef een boek over zijn oorlogservaringen en spreekt regelmatig op scholen en bijeenkomsten. In zijn boek ‘Voordat ik het vergeet’ schrijft hij: “Ik denk weleens dat wij, de mensheid in z’n algemeenheid, maar weinig opsteken van zulke perioden in de geschiedenis. Een korte blik op de dagelijkse krantenpagina’s met ellende laat alleen maar herhaling zien van gebeurtenissen, waarvan ik er dan toevallig ook een paar heb meegemaakt. Wat dat betreft was m’n vader een stuk optimistischer dan ik.”
Hij schrijft niet alleen over die tijd, ook over het heden en over de mooie kleine dingen in het leven. Er is niets in mijn leven dat te vergelijken is met het verdriet en de onzekerheid van het leven in oorlog. Naast dat ik daar enorm dankbaar voor ben, heb ik ook veel bewondering voor mijn opa. Hij koos ervoor om zijn trauma te delen met anderen in plaats van het weg te stoppen. Ik denk altijd dat dat zijn manier is om het te verwerken. Daarnaast is hij een echte levensgenieter; hij gaat wekelijks op pad met zijn camera en pen en schrijft vervolgens uitgebreide rapportages van de eerste lentedagen of wandelingen door de stad met vrienden van vroeger.
Charlie
Mijn opa, Ruud, was 6 jaar oud toen de Tweede Wereldoorlog begon. Zijn vader schreef de iconische oproep `STAAK!!! STAAK!!! STAAK!!!` tijdens de Februaristaking. In 1943 werd hij gearresteerd en ter dood veroordeeld, waardoor hij zijn gezin moest achterlaten.
Mijn opa heeft zijn vader nooit meer kunnen spreken na zijn arrestatie en mocht hem ook niet bezoeken in de gevangenis. Kort nadat Lou werd gefusilleerd, vertelde mijn opa`s moeder het nieuws aan haar kinderen, maar voor Ruud was dit geen verassing. Lou had op de ochtend van zijn executie nog snel een afscheidsbrief geschreven aan zijn gezin. Deze brief las Ruud, op negen jarige leeftijd, zelf. Zijn moeder had liever gewacht, maar het verdriet was te groot. In de afscheidsbrief schreef Lou onder andere dat hij ondanks de bezetting een gelukkige tijd had met zijn dierbaren.
De oorlog duurde daarna nog twee jaar, en het verwerken van het verlies van zijn vader kwam pas veel later. Mijn opa schreef een boek over zijn oorlogservaringen en spreekt regelmatig op scholen en bijeenkomsten. In zijn boek ‘Voordat ik het vergeet’ schrijft hij: “Ik denk weleens dat wij, de mensheid in z’n algemeenheid, maar weinig opsteken van zulke perioden in de geschiedenis. Een korte blik op de dagelijkse krantenpagina’s met ellende laat alleen maar herhaling zien van gebeurtenissen, waarvan ik er dan toevallig ook een paar heb meegemaakt. Wat dat betreft was m’n vader een stuk optimistischer dan ik.”
Hij schrijft niet alleen over die tijd, ook over het heden en over de mooie kleine dingen in het leven. Er is niets in mijn leven dat te vergelijken is met het verdriet en de onzekerheid van het leven in oorlog. Naast dat ik daar enorm dankbaar voor ben, heb ik ook veel bewondering voor mijn opa. Hij koos ervoor om zijn trauma te delen met anderen in plaats van het weg te stoppen. Ik denk altijd dat dat zijn manier is om het te verwerken. Daarnaast is hij een echte levensgenieter; hij gaat wekelijks op pad met zijn camera en pen en schrijft vervolgens uitgebreide rapportages van de eerste lentedagen of wandelingen door de stad met vrienden van vroeger.
Charlie
Mijn Opa Piet deelde op een dag een stukje van verhalen die hij geschreven heeft met mij. Ik heb hier dierbare herinneringen aan omdat ik ineens iets van zijn vroegere leven voor mij zag. Hoe hij als jonge jongen op een boerderij woonde. En hoe hij zijn eigen vader beschreef. Dit is wat hij voorlas:
`Daar loopt hij, mijn vader, met zijn rug naar mij toegekeerd, licht gebogen, zijn pet wat naar achter, kijkend, alsof hij zijn omgeving voor het eerst in zich opneemt. Hij maakte er altijd deel van uit. Zo liep hij daar losgeraakt van zichzelf, in een diepe mijmering. Zijn hele houding leek ineens niet meer te zijn wie hij altijd was, hij kon niet meer staan voor zijn leven, zijn grond. Zijn vrouw, zijn dochters en zonen, zijn kleinkinderen, verzachtten de trekken in zijn verweerde kop, voor eventjes. Hij wist het wel, een boer zonder land is wel mens: geen boer. Hij wilde geen mens worden, hij wilde boer zijn, zoals hij dat altijd geweest was en zou blijven, zelfs zonder land.
Zijn hele leven bestond er in om zijn land, zijn vrouw, zijn kinderen, zijn dieren, zijn gewassen, zijn buren in de tijd te brengen. Wat daarbuiten gebeurde? De oorlog produceerde onderduikers, Engelsen en Canadezen, die hij liet verdwijnen in de onzichtbaarheid van zijn boerenhoeve. De oorlog produceerde ook jonge mannen, Duitse soldaten met ontheemde, angstige, ingevallen gezichten, kapot gelopen schoenen, gestuurd, zo wist hij, weg van hun thuis. Hen liet hij delen in melk en brood. Hij kende in die bleke soldatengezichten vaders van kinderen en wist van
geen oorlog.` - Piet
Deze herinnering heb ik van mijn Opa Piet gekregen. De herinnering aan zijn vader. En deze herinnering is nu ook mijn herinnering aan mijn opa Piet en aan mijn overgroot opa. Hij heette Joan.
Malu (18 jaar)
#studioherinner #herinnering #boerderij #opa #oorlog #tweedewereldoorlog
Mijn Opa Piet deelde op een dag een stukje van verhalen die hij geschreven heeft met mij. Ik heb hier dierbare herinneringen aan omdat ik ineens iets van zijn vroegere leven voor mij zag. Hoe hij als jonge jongen op een boerderij woonde. En hoe hij zijn eigen vader beschreef. Dit is wat hij voorlas:
`Daar loopt hij, mijn vader, met zijn rug naar mij toegekeerd, licht gebogen, zijn pet wat naar achter, kijkend, alsof hij zijn omgeving voor het eerst in zich opneemt. Hij maakte er altijd deel van uit. Zo liep hij daar losgeraakt van zichzelf, in een diepe mijmering. Zijn hele houding leek ineens niet meer te zijn wie hij altijd was, hij kon niet meer staan voor zijn leven, zijn grond. Zijn vrouw, zijn dochters en zonen, zijn kleinkinderen, verzachtten de trekken in zijn verweerde kop, voor eventjes. Hij wist het wel, een boer zonder land is wel mens: geen boer. Hij wilde geen mens worden, hij wilde boer zijn, zoals hij dat altijd geweest was en zou blijven, zelfs zonder land.
Zijn hele leven bestond er in om zijn land, zijn vrouw, zijn kinderen, zijn dieren, zijn gewassen, zijn buren in de tijd te brengen. Wat daarbuiten gebeurde? De oorlog produceerde onderduikers, Engelsen en Canadezen, die hij liet verdwijnen in de onzichtbaarheid van zijn boerenhoeve. De oorlog produceerde ook jonge mannen, Duitse soldaten met ontheemde, angstige, ingevallen gezichten, kapot gelopen schoenen, gestuurd, zo wist hij, weg van hun thuis. Hen liet hij delen in melk en brood. Hij kende in die bleke soldatengezichten vaders van kinderen en wist van
geen oorlog.` - Piet
Deze herinnering heb ik van mijn Opa Piet gekregen. De herinnering aan zijn vader. En deze herinnering is nu ook mijn herinnering aan mijn opa Piet en aan mijn overgroot opa. Hij heette Joan.
Malu (18 jaar)
#studioherinner #herinnering #boerderij #opa #oorlog #tweedewereldoorlog
Studio Herinner bezocht het @willemvanoranjecollege en sprak met leerlingen die Auschwitz hebben bezocht. Dit is het verhaal van Fenna:
“In de gaskamer in Auschwitz voelde ik eigenlijk bijna niks. Ik vond het moeilijk voor te stellen wat er in deze ruime allemaal is gebeurd. 2000 mensen per dag werden er in deze kamer vermoord. De krassen op de muren van de mensen die daar zijn vermoord raakten me. En het besef dat de Sonderkommandos de dode mensen in een soort piramide vonden, met de kinderen en zwakke mensen onderop, daarboven de vrouwen en daarboven de mannen, maakte me benauwd. Ze klommen op elkaar om nog een beetje lucht te krijgen. Dit vind ik heel heftig. Ik voelde me vooral leeg. Ik probeerde te verwerken wat ik zag en wat ik wist dat er was gebeurd. Ik heb er veel over na gedacht, en voel me nog steeds leeg.”
* Sonderkommandos waren tijdens de Holocaust groepen van willekeurig aangewezen, sterk uitziende mannelijke gevangenen die in vernietigingskampen onder dwang van de SS hielpen met het misleiden van slachtoffers (doen alsof de gaskamer een doucheruimte was), ze de gaskamer in dreven om vermoord te worden, en de lijken eruit sleepten.
#studioherinner #holocaust #herinnering #memories #tweedewereldoorlog #verhaal #willemvanoranjecollege #auschwitz
Studio Herinner bezocht het @willemvanoranjecollege en sprak met leerlingen die Auschwitz hebben bezocht. Dit is het verhaal van Fenna:
“In de gaskamer in Auschwitz voelde ik eigenlijk bijna niks. Ik vond het moeilijk voor te stellen wat er in deze ruime allemaal is gebeurd. 2000 mensen per dag werden er in deze kamer vermoord. De krassen op de muren van de mensen die daar zijn vermoord raakten me. En het besef dat de Sonderkommandos de dode mensen in een soort piramide vonden, met de kinderen en zwakke mensen onderop, daarboven de vrouwen en daarboven de mannen, maakte me benauwd. Ze klommen op elkaar om nog een beetje lucht te krijgen. Dit vind ik heel heftig. Ik voelde me vooral leeg. Ik probeerde te verwerken wat ik zag en wat ik wist dat er was gebeurd. Ik heb er veel over na gedacht, en voel me nog steeds leeg.”
* Sonderkommandos waren tijdens de Holocaust groepen van willekeurig aangewezen, sterk uitziende mannelijke gevangenen die in vernietigingskampen onder dwang van de SS hielpen met het misleiden van slachtoffers (doen alsof de gaskamer een doucheruimte was), ze de gaskamer in dreven om vermoord te worden, en de lijken eruit sleepten.
#studioherinner #holocaust #herinnering #memories #tweedewereldoorlog #verhaal #willemvanoranjecollege #auschwitz
Toen mijn opa in 2015 overleed, vond mijn vader een doosje met een schatkaart. De kaart was van Henryk Rećko, een Poolse jongen die tijdens de Tweede Wereldoorlog een ongelooflijke reis maakte. Op 1 september 1939 viel Nazi-Duitsland Polen binnen, en twee weken later volgde de Sovjet-Unie. Henryk, toen 14 jaar oud, moest zijn huis verlaten en werd met de Trans-Siberië Express naar Vladivostok gebracht om in een houtfabriek te werken.
Henryk en 5 vrienden besloten te vluchten. Ze dachten eraan naar Japan te zwemmen, maar uiteindelijk vluchtte ze door onder een trein te hangen. Zo begonnen ze hun lange terugreis naar Polen. De Siberische kou liet hen echter afdalen naar Afghanistan, Iran, en uiteindelijk kwamen ze via Australische militairen na Bagdad, Damascus, Palestina en Egypte in New York terecht. Hier rustte Henryk kort uit voordat hij naar Engeland ging om zich bij de Poolse Pantserdivisie aan te sluiten. Henryk nam in 1944 deel aan de landing in Normandië en hielp later bij de bevrijding van Nederland. De schatkaart was zijn landingsroute.
Henryk vond onderdak bij mijn familie in Dongen en voelde zich daar thuis. Toch bleef zijn doel Polen bevrijden. Op 4 mei 1945 hoorde hij dat de oorlog voorbij was, maar Polen bleef onder Sovjetinvloed. Henryk keerde in 1950 terug naar Brabant en stierf in 1999, zonder zijn vaderland bevrijd te hebben.
Henryk’s verhaal is indrukwekkend. Hij ontsnapte aan een werkkamp, doorkruiste de wereld, en hielp Nederland bevrijden, maar kon nooit terug naar zijn thuis.
#studioherinner #herinneringen #normandie #dday #verhalen #memories #dongen #brabant
Toen mijn opa in 2015 overleed, vond mijn vader een doosje met een schatkaart. De kaart was van Henryk Rećko, een Poolse jongen die tijdens de Tweede Wereldoorlog een ongelooflijke reis maakte. Op 1 september 1939 viel Nazi-Duitsland Polen binnen, en twee weken later volgde de Sovjet-Unie. Henryk, toen 14 jaar oud, moest zijn huis verlaten en werd met de Trans-Siberië Express naar Vladivostok gebracht om in een houtfabriek te werken.
Henryk en 5 vrienden besloten te vluchten. Ze dachten eraan naar Japan te zwemmen, maar uiteindelijk vluchtte ze door onder een trein te hangen. Zo begonnen ze hun lange terugreis naar Polen. De Siberische kou liet hen echter afdalen naar Afghanistan, Iran, en uiteindelijk kwamen ze via Australische militairen na Bagdad, Damascus, Palestina en Egypte in New York terecht. Hier rustte Henryk kort uit voordat hij naar Engeland ging om zich bij de Poolse Pantserdivisie aan te sluiten. Henryk nam in 1944 deel aan de landing in Normandië en hielp later bij de bevrijding van Nederland. De schatkaart was zijn landingsroute.
Henryk vond onderdak bij mijn familie in Dongen en voelde zich daar thuis. Toch bleef zijn doel Polen bevrijden. Op 4 mei 1945 hoorde hij dat de oorlog voorbij was, maar Polen bleef onder Sovjetinvloed. Henryk keerde in 1950 terug naar Brabant en stierf in 1999, zonder zijn vaderland bevrijd te hebben.
Henryk’s verhaal is indrukwekkend. Hij ontsnapte aan een werkkamp, doorkruiste de wereld, en hielp Nederland bevrijden, maar kon nooit terug naar zijn thuis.
#studioherinner #herinneringen #normandie #dday #verhalen #memories #dongen #brabant
Herinneringen bestaan, dus jij ook ✨
Ergens in 1944: een dag en een gemaakte keuze. Details die ik niet weet. Het is een verhaal van mijn oma. Iemand oma noemen is nieuw voor mij, maar door deze herinnering bestaat ze wat meer voor mij.
Mijn oma was 4 jaar oud, en woonde in Hilversum met haar ouders en twee oudere zussen van ongeveer 14 en 19. Ze werd door haar ouders samen met haar zussen tijdens de Hongerwinter op de trein gezet van Hilversum naar Franeker in Friesland. Na een stuk in de trein te hebben gezeten moesten mijn oma en haar zussen nog een stuk lopen over een weiland. Haar zussen vertelden haar dat ze haar voetjes goed moest optillen en dat ze niet tegen de draadjes aan mocht lopen. Lopend over een mijnenveld, met zijn drieën onderweg naar een boerderij, om daar onderdak en voldoende eten te hebben.
Gescheiden van haar zussen heeft mijn oma de tijd doorgebracht. Ze woonde een tijd bij een stugge boer terwijl haar zussen ergens anders onderdak kregen. Maar ze kwamen haar wel af en toe opzoeken. Ondanks dat de boer haar hielp is mijn oma hier heel ongelukkig geweest. Weg van huis, haar ouders en haar zussen. Pas 4 jaar oud. Later kwam ze erachter dat niet alle ouders deze keuze hebben gemaakt voor hun kinderen. Mijn oma is hier erg boos om geweest. Het heeft haar veel pijn gedaan en ze had hier op latere leeftijd nog steeds last van.
Ik kan de beelden voor me zien van een jong meisje die met haar zussen op de trein stapt. Die haar ouders uitzwaait en niet weet waar ze naartoe gaat. Ik kan het plaatje voor me zien maar de pijn en de heimwee die ze heeft ervaren kan ik me niet voorstellen.
Oma Heleen
#studioherinner #herinnering #memories #hongerwinter #tweedewereldoorlog #geschiedenis #verhalen
Herinneringen bestaan, dus jij ook ✨
Ergens in 1944: een dag en een gemaakte keuze. Details die ik niet weet. Het is een verhaal van mijn oma. Iemand oma noemen is nieuw voor mij, maar door deze herinnering bestaat ze wat meer voor mij.
Mijn oma was 4 jaar oud, en woonde in Hilversum met haar ouders en twee oudere zussen van ongeveer 14 en 19. Ze werd door haar ouders samen met haar zussen tijdens de Hongerwinter op de trein gezet van Hilversum naar Franeker in Friesland. Na een stuk in de trein te hebben gezeten moesten mijn oma en haar zussen nog een stuk lopen over een weiland. Haar zussen vertelden haar dat ze haar voetjes goed moest optillen en dat ze niet tegen de draadjes aan mocht lopen. Lopend over een mijnenveld, met zijn drieën onderweg naar een boerderij, om daar onderdak en voldoende eten te hebben.
Gescheiden van haar zussen heeft mijn oma de tijd doorgebracht. Ze woonde een tijd bij een stugge boer terwijl haar zussen ergens anders onderdak kregen. Maar ze kwamen haar wel af en toe opzoeken. Ondanks dat de boer haar hielp is mijn oma hier heel ongelukkig geweest. Weg van huis, haar ouders en haar zussen. Pas 4 jaar oud. Later kwam ze erachter dat niet alle ouders deze keuze hebben gemaakt voor hun kinderen. Mijn oma is hier erg boos om geweest. Het heeft haar veel pijn gedaan en ze had hier op latere leeftijd nog steeds last van.
Ik kan de beelden voor me zien van een jong meisje die met haar zussen op de trein stapt. Die haar ouders uitzwaait en niet weet waar ze naartoe gaat. Ik kan het plaatje voor me zien maar de pijn en de heimwee die ze heeft ervaren kan ik me niet voorstellen.
Oma Heleen
#studioherinner #herinnering #memories #hongerwinter #tweedewereldoorlog #geschiedenis #verhalen