80 jaar vrijheid van start: bijzonder herdenkingsjaar in het hele land
80 jaar vrijheid van start: bijzonder herdenkingsjaar in het hele land
De nationale viering van 80 jaar vrijheid gaat op 12 september van start in het Zuid-Limburgse Mesch. Dit dorp werd in 1944 als eerste plaats in Nederland bevrijd van de Duitse bezetting. Na de feestelijke start op 12 september worden het hele jaar door in heel Nederland activiteiten georganiseerd die in het teken staan van de viering en herdenking van 80 jaar vrijheid. Op de website Vrijheid.nl staat een overzicht van de herdenkingen en vieringen die in dit herdenkingsjaar tot en met 15 augustus 2025 georganiseerd worden.
Het programma op 12 september vertelt het verhaal van de bevrijding van Limburg en Zuid-Nederland. Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander en Hare Majesteit Koningin Máxima zijn daarbij aanwezig. Commissaris van de Koning in de provincie Limburg Roemer, de burgemeester van Eijsden-Margraten Krijnen en Derrick Deedz, een nabestaande van een in Mesch gesneuvelde Amerikaanse soldaat, houden een toespraak. De NOS zendt het programma live uit.
Zo wordt er vanaf 10 september, onder meer door Brabant Herinnert, een 11-daagse wandelestafette georganiseerd die de route volgt van de geallieerde militairen. Het evenement ‘Vrijheidspad’ start, in Leopoldsburg en Limburg. In Brabant komen deze routes samen en wordt de weg vervolgt naar Gelderland. De route komt langs lokale herdenkingen en vieringen maar ook langs unieke erfgoedlocaties en monumenten. Tijdens de route staat het doorgeven van verhalen over vrede en vrijheid, van toen en nu, centraal.
Herdenking van de Holocaust
De maand januari staat in het teken van het herdenken van slachtoffers van de Holocaust. Zo wordt in Apeldoorn op 21 januari het vernieuwde herinneringscentrum Apeldoornsche Bosch geopend. In januari 1943 werd deze Joods-psychiatrische instelling ontruimd door de Duitse bezetter. Bijna 1300 mensen – patiënten en personeel – werden op transport gesteld naar Auschwitz. Op het voormalige zorgterrein wordt tijdens de herdenking eenmalig de opera-parodie ‘Ludmilla of lijken aan de lopende band’ opgevoerd, het laatste stuk dat in Kamp Westerbork tijdens de Tweede Wereldoorlog werd gespeeld.
Vanaf 22 januari worden in Herinneringscentrum Kamp Westerbork alle namen gelezen van de Joden, Roma en Sinti die werden gedeporteerd en vermoord om wie zij waren. Januari is eveneens de maand waarin het op 27 januari 80 jaar geleden is dat concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz werd bevrijd. Op 26 januari wordt dit herdacht in het Wertheimpark in Amsterdam.
Bevrijding van het oosten en noorden van Nederland
April markeert het einde van de Tweede Wereldoorlog in de oostelijke en noordelijke provincies. Op 16 april vindt er een cultureel programma plaats in Groningen, waar de NOS verslag van zal doen. Ook wordt in deze maand de winnaar bekendgemaakt van een kunstwedstrijd voor jongeren die in het teken staat van 80 jaar vrijheid, een project van de 14 Bevrijdingsfestivals, Kunstbende en het Nationaal Comité 4 en 5 mei.
4 en 5 mei
Op 4 en 5 mei staan we er in het hele land bij stil dat Nederland dankzij de inzet van militairen van de geallieerde landen en met hulp van het verzet werd bevrijd. We herdenken op vele plekken in het land de slachtoffers die daarbij vielen. Op 5 mei vindt de start van Bevrijdingsdag plaats in Wageningen, waar de 5 mei-lezing wordt gehouden. De vrijheid wordt gevierd op de 14 Bevrijdingsfestivals en tijdens de Vrijheidsmaaltijden. Traditiegetrouw wordt de dag feestelijk afgesloten met het 5 mei-concert op de Amstel.
15 augustus
Op 15 augustus herdenken we de slachtoffers van de Japanse bezetting van voormalig Nederlands-Indië/Indonesië en het einde van de Tweede Wereldoorlog in Azië. Op deze dag kwam in 1945 met de capitulatie van Japan een definitief einde aan de Tweede Wereldoorlog. Deze herdenking vormt het slot van de viering van 80 jaar vrijheid.
Vrijheid.nl
Op Vrijheid.nl is meer achtergrondinformatie te vinden over dit bijzondere herdenkingsjaar. Geïnteresseerden kunnen daar op datum en locatie zoeken welke herdenkingen en vieringen er het komend jaar in het kader van 80 jaar vrijheid worden georganiseerd.
