Foto-expositie ‘Leven met oorlog’

Foto-expositie ‘Leven met oorlog’
in Barak 1B van Nationaal Monument Kamp Vught

6 juli tot en met 1 september 2024

De expositie sluit aan op de documentaire ‘Stemmen van naoorlogse generaties. Hoe oorlog en koloniaal verleden doorwerken’ die in maart onder grote belangstelling in NM Kamp Vught werd vertoond. De film is de komende maanden in verschillende filmhuizen te zien. Ello en Berger onderzochten de doorwerking van de Tweede Wereldoorlog op mensen die wortels hebben in voormalig Nederlands-Indië. De expositie wordt gecombineerd met de documentaire ‘De Tweede Wereldoorlog en de onafhankelijkheidsstrijd in Indonesië 1942-1949’ waarvoor zes ooggetuigen werden geïnterviewd door Berger en Ello.

Familiegeschiedenissen
Armando portretteerde bekende auteurs zoals Marion Bloem, Adriaan van Dis, Dido Michielsen, Sylvia Pessiron en anderen van de tweede en derde generatie. Zij gebruiken hun familiegeschiedenis op een kunstzinnige en/of professionele wijze in hun dagelijkse werk.

De expositie toont de diverse gezichten van de oorlog die zich – voor Nederland schijnbaar ver weg – in de voormalige kolonie afspeelde. Anderzijds licht het toe hoe de huidige generatie vorm geeft aan de herinneringscultuur en omgaat met de doorwerking van hun familiegeschiedenis, waarin de Japanse bezettingsjaren en de jaren van de onafhankelijkheidsstrijd als een rode draad door ieders leven lopen. De interviews die Simone Berger deed, geven meer inzicht in en begrip voor de overdracht van transgenerationele (oorlogs-)trauma’s. Stuk voor stuk kleine persoonlijke en intense geschiedenissen, die niet in de schoolboeken zijn terug te vinden, maar door de verhalen worden uitvergroot.

Adriaan van Dis (1946), schrijver en presentator: ‘Ik ben na de oorlog geboren: het vredeskind. Ik moest alles goedmaken, het beter doen dan mijn halfzussen, die door de oorlog minder scholing hadden gehad. Ik mocht alles, maar tegelijkertijd was er die grote angst voor een volgende oorlog. Aan de ene kant krijg je het verleden op je schouders, aan de andere kant is er veel toekomst. Ik werd klaargestoomd voor de toekomst; mijn vader wilde mij groot en flink slaan voor een volgende oorlog.’

Cheroney Pelupessy (1990), artistiek directeur, choreograaf en danseres: ‘Mijn grootvader van vaderskant kwam als 18-jarige hier in 1950 aan en voedde mijn vader met harde hand op. Mijn grootmoeder overleefde de interneringskampen, maar vertelde er nooit over ondanks mijn vragen. Ik vond het pijnlijk en confronterend om te zien dat zij zich niet meer met Indonesië associeerde en er niets meer mee te maken wilde hebben. Ze kwam als weduwe uit de oorlog en na aankomst in Nederland zei ze tegen haar kinderen: ‘We kijken niet meer terug’. Ik daarentegen was op zoek naar mijn roots en probeerde meer van mijn familiegeschiedenis te begrijpen. Ik merkte: er is een gemis, een bepaalde leegte.’

Barak 1B

Vanaf maart 1951 kwamen ongeveer 12.500 Molukse KNIL-militairen met hun gezinnen naar Nederland – en ook naar voormalig Kamp Vught. Het voormalig concentratiekamp Vught was met 3000 inwoners een van de grootste Molukse woonoorden. In 1992 werden de barakken gesloopt, waarna op dezelfde plek de wijk Lunetten is gebouwd, met nu nog ongeveer 200 Molukse inwoners. Barak 1B deed onder meer dienst als kerk en is in originele staat behouden. De laatste authentieke kampbarak is onderdeel van Nationaal Monument Kamp Vught met een vaste expositie over Kamp Vught in en na de oorlog.

Praktische informatie

‘Leven met oorlog’ is te bezichtigen in Barak 1B van Nationaal Monument Kamp Vught vanaf 6 juli tot en met 1 september. In de zomervakantie is de barak elke middag geopend: maandag tot en met vrijdag vanaf 12.00 uur en in het weekend vanaf 13.00 uur. Een museumbezoek begint in NM Kamp Vught voor kaartverkoop (maandag t/m vrijdag 10.00-17.00 uur; zaterdag en zondag 12.00-17.00 uur).  

Foto: Armondo Ello